Wydawca treści Wydawca treści

Ochrona lasu w Nadleśnictwie Cisna

09.03.2022 | Mateusz Świerczyński

W oparciu o materiały z ubiegłego 10-lecia, a także inwentaryzację przeprowadzoną w trakcie prac taksacyjnych V rewizji Planu Urządzenia Lasu, stan zdrowotny lasów i stan sanitarny drzewostanów Nadleśnictwa Cisna oceniany jest jako dobry.

Podczas prac terenowych podczas opracowywania Planu Urządzenia Lasu zinwentaryzowano szkody na łącznej powierzchni 2752,28 ha stanowiącej 14,5% powierzchni wszystkich drzewostanów, w tym: uszkodzenia nieistotne wystąpiły na powierzchni 1213,92 ha, istotne – 479,35 ha, a silne – 115,70 ha.

Zinwentaryzowano 4242,35 ha drzewostanów na gruntach porolnych, które stanowią 22,32% powierzchni wszystkich drzewostanów Nadleśnictwa. Są to drzewostany olszowe powstałe w wyniku sukcesji naturalnej na tych gruntach, oraz przedplonowe drzewostany sosnowe, modrzewiowe i świerkowe, pochodzące z powojennych zalesień gruntów rolnych.

Problemem ochronnym Nadleśnictwa Cisna są szkody wyrządzane w odnowieniach, zwłaszcza podokapowych (uprawy i młodniki) przez zwierzynę płową (jeleń, sarna) i żubra. Z danych inwentaryzacyjnych wynika, że przeważają szkody nieistotne (do 20%) występujące na powierzchni 60,73 ha (tj. 79,5% pow. ogólnej uszkodzeń od zwierzyny), szkody istotne stwierdzono na powierzchni 15,64 ha (20,5%).

Do podstawowych działań Nadleśnictwa z zakresu ochrony lasu należy wykonywanie następujących czynności:

1. Dla ograniczenia szkód od wiatru, przymrozków, śniegu i okiści:

przestrzegać doboru składu gatunkowego do określonych wymagań siedliskowych,
kontynuować przebudowę drzewostanów olszy szarej oraz świerczyn złej jakości,
w uprawach jodłowych, a także bukowych i jaworowych gdzie występują szkody od przymrozków wskazane jest formowanie prowadnika przy „wielopędowości” Jd, a w przypadku buka przycięcie pędów bocznych spowoduje zwiększenie przyrostu pędu głównego.
sukcesywne usuwanie (eliminowanie) drzew z rakiem (Jd) oraz hubami pniowymi (Bk).

2. Dla ograniczenia destrukcyjnej działalności korzeniowych grzybów pasożytniczych (opieńka i korzeniowiec wieloletni), zwłaszcza w świerczynach
i drzewostanach olszy szarej, należy w przypadku świerczyn przyjąć postępowanie zawarte w Zasadach Hodowli Lasu, a mianowicie:

prowadzenie stałej obserwacji symptomów choroby,
wykonywanie cięć sanitarnych i przebudowy drzewostanów przez dolesianie luk i przerzedzeń lub wprowadzanie podsadzeń produkcyjnych z preferowaniem Jd, Bk i Jw,
w drzewostanach o małym zaawansowaniu choroby (korzeniowiec wieloletni) cięcia pielęgnacyjne wykonywać w okresie od lutego do połowy maja (okres, w którym patogen nie wytwarza zarodników),
na siedliskach lasowych udział Św ograniczać do 10 –20 % w kępowych formach zmieszania, natomiast preferować gatunki liściaste dostosowane do siedliska oraz Jd i Md,
w przypadku drzewostanów olszy szarej kontynuacja dotychczasowych działań – przebudowa z uwzględnieniem grodzeń.

3. Dla ograniczenia grzybowych chorób infekcyjnych (rak jodły, zamieranie jesiona):

sukcesywnie w prowadzonych zabiegach usuwać drzewa opanowane przez raka jodły,
w uprawach i młodnikach eliminować drzewka silnie porażone, w uprawach wskazane jest usuwanie (obcinanie sekatorem) pędów z „czarcimi miotłami” i ich palenie. Zabieg winien być wykonany przed końcem maja, t.j. przed uwolnieniem ecjospor,
w przypadku choroby zamierania pędów jesiona czasowo na uprawach zastępować innym gatunkiem (np. Jw, Wz).

4. Dla ograniczenia liczebności szkodników wtórnych Św (głównie kornika drukarza i drwalnika paskowanego) należy przyjąć następujące postępowanie:

wyszukiwanie, wyznaczanie i usuwanie w terminie, oraz wywóz lub korowanie drzew zasiedlonych z uwzględnieniem obu generacji szkodnika oraz generacji siostrzanej,
zachowanie zasady minimum sanitarnego lasu, czyli w pierwszej kolejności usuwanie posuszu czynnego, drzewa opuszczone przez szkodniki wtórne winny być usuwane w II – giej kolejności,
zapewnić właściwą rotację drewna, uwzględniając także sortymenty stosowe, które również stanowią bazę pokarmowo-lęgową dla szkodników wtórnych,
wykładanie pułapek klasycznych w ilościach adekwatnych do zagrożenia z uwzględnieniem obu generacji i generacji siostrzanej,
zgodnie zaleceniami przygotowanymi przez RDLP i ZOL z 2007 r, odstąpienie od wykonywania jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych sosny oraz od 2008 r. z wykładania pułapek feromonowych do odłowu samców brudnicy mniszki, zastępując ją metodą transektu,
stosowanie pułapek feromonowych w dotychczasowym rozmiarze (ok. 130 szt.), głównie na ścianach lasu w grupach po 3 szt. z zachowaniem właściwej odległości między nimi i ścianą lasu.
w małych lukach, czy inicjujących się gniazdach występowania nie należy lokalizować pułapek feromonowych, natomiast posadawiać tam pułapki klasyczne (przysposobione złomy lub wywroty).

5. W drzewostanach jodłowych:

bieżąco usuwać powstające złomy i wywroty, wydzielający się posusz, oraz drzewa z wyraźnymi rakami na strzałach,
drewno pozyskane w okresie jesienno–zimowym wywozić najpóźniej do końca marca, pozyskane w okresie zimowo-wiosennym do końca czerwca. Drewno pozyskiwane w lecie winno być wywożone na bieżąco.

6. Dla ograniczenia szkód od zwierzyny w uprawach i młodnikach należy:

ilość zwierzyny dostosować do możliwości wyżywieniowej siedlisk, przestrzegając realizacji planów odstrzału (głównie samice i młodzież),
kontynuować zabiegi zmierzające do zmniejszenia presji zwierzyny na młode pokolenie lasu poprzez: poprawę warunków osłonowych dla zwierzyny na terenach stanowiących naturalne ostoje, poprawę warunków bytowania zwierzynie przez zapewnienie właściwej bazy żerowej, pozostawienie i utrzymanie w sprawności łąk śródleśnych dla potrzeb zwierzyny, utworzenie sieci poletek zgryzowych (po około 6 arów) obsadzanych poza klasowymi Jd, Js, Jw, wykładanie soli w lizawkach z ich właściwą lokalizacją itp,
kontynuować wszystkie możliwe sposoby zabezpieczania sadzonek: grodzenia, zabezpieczenia chemiczne i mechaniczne,
w czyszczeniach wczesnych preferować ogławianie drzewek przeznaczonych do usunięcia z pozostawieniem ich na powierzchni jako osłony egzemplarzy docelowych,
pozostawiać ścięte (w ramach czyszczeń późnych), niewyrobione osiki i wierzby w okresie zimy,
zwiększać powierzchnię zimowych cięć hodowlanych w młodszych klasach wieku szczególnie w miejscach koncentracji zwierzyny.

7. Dla podniesienia odporności biologicznej drzewostanów ochronę pożytecznej fauny realizować przez:

ochronę mrowisk,
zwiększenie ilości skrzynek lęgowych dla ptaków (z uwzględnieniem różnych typów – zwłaszcza dla dzięciołów) na terenie całego Nadleśnictwa z koncentracją ich w miejscach zagrożonych od szkodników wtórnych (świerczyny – leśnictwa Habkowce, Solinka, Buk, Kalnica, Zawój, Strzebowiska, pozostałe w mniejszym stopniu),
pozostawianie drzew dziuplastych jako naturalnych miejsc gniazdowania ptaków („dziuplaki”),
dokarmianie ptaków (wykładanie karmy) w okresach, kiedy warunki atmosferyczne utrudniają zdobycie koniecznej dla życia ilości pożywienia,
posadawianie na uprawach otwartych zwyżek dla ptaków drapieżnych (naturalne ograniczenie liczebności populacji myszowatych).

8. Ochrona środowiska leśnego - z uwagi na położenie Nadleśnictwa, mogą mieć miejsce szkody antropogeniczne powodowane dużym ruchem turystycznym (zaśmiecanie). Szczegółowe wytyczne dotyczące ochrony środowiska leśnego zawarte są w Programie ochrony przyrody.

Celem pogodzenia interesów gospodarki leśnej i ochrony środowiska leśnego z koniecznością udostępniania terenów leśnych dla turystyki i wypoczynku, należy:

ukierunkowywać ruch turystyczny, utrzymywać w sprawności użytkowej parkingi i miejsca postoju oraz inne urządzenia turystyczne,
prowadzić akcję edukacji społeczeństwa poprzez ustawianie tablic informacyjnych, korzystanie z lokalnych mediów itp.,
oznakowywać powierzchnie objęte stałym lub okresowym zakazem wstępu do lasu i egzekwować przestrzeganie ustanowionych zakazów.

Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

"Lasy na nowe 100-lecie” – wielka akcja sadzenia drzew z okazji Międzynarodowego Dnia Lasów

20.03.2025 | Dominik Jagieła

Dziennikarze, społecznicy, seniorzy, uczniowie, studenci, strażacy i wiele innych grup, z okazji Międzynarodowego Dnia Lasów, posadzą z leśnikami „Lasy na nowe 100-lecie". W całej Polsce odbędą się społeczne sadzenia lasów, podczas których każdy będzie mógł posadzić własne drzewo. To wyjątkowa okazja, by aktywnie włączyć się w ochronę przyrody i przypomnieć, że Lasy Państwowe odnawiają lasy wszędzie tam, gdzie pozyskują drewno, dbając o ich trwałość i różnorodność biologiczną.

Lasy to wspólne dobro wszystkich Polaków, zarządzane przez leśników z Lasów Państwowych i przynoszące polskiej gospodarce, w zależności od szacunków od 2 do 4% PKB. Wbrew obiegowym opiniom leśnicy nie zajmują się jedynie pozyskiwaniem drewna. Tam gdzie je pozyskują sadzą nowe pokolenie lasu lub wspierają odnawianie się go w naturalny sposób. Leśnicy sadzą rocznie około pół miliarda drzew. Do końca kwietnia wszyscy mogą wspólnie z nimi odnawiać lasy w całym kraju.

- Lasy to nasze wspólne dziedzictwo, dlatego chcemy angażować społeczeństwo w ich ochronę i odnawianie. Akcja „Lasy na nowe 100-lecie” to doskonała okazja, by każdy mógł posadzić własne drzewo i w symboliczny sposób przyczynić się do zachowania lasów dla przyszłych pokoleń. To także moment, by uświadomić, jak ważną rolę pełnią lasy w życiu każdego z nas – mówi Anna Choszcz-Sendrowska, rzeczniczka Lasów Państwowych.

Odnawianie lasów – priorytet Lasów Państwowych

Lasy Państwowe każdego roku przeprowadzają odnowienia i zalesienia na ogromną skalę, zapewniając, że lasów w Polsce przybywa i są one coraz bardziej różnorodne gatunkowo, co zwiększa ich odporność.

Zalesienia odbywają się na gruntach, gdzie wcześniej lasu nie było, najczęściej na gruntach kupowanych przez Lasy Państwowe od rolników. Odnowienia są tam, gdzie zostało pozyskane drewno i trzeba wprowadzić nowe pokolenie lasu. Ustawowym obowiązkiem leśników jest odnowienie lasu w ciągu 5 lat, chociaż zazwyczaj nowe pokolenie lasu sadzone jest dużo wcześniej.

W 2024 roku leśnicy odnowili niemal 62,7 tys. ha lasów, blisko 20% tej powierzchni stanowią odnowienia naturalne. Nim las odnowi się kluczowe znaczenie ma odpowiednie przygotowanie gleby. To pokazuje, jak ważne jest łączenie nowoczesnych metod leśnych z naturalnymi procesami ekosystemowymi.

Lasy na nowe 100-lecie – dołącz do wspólnego świętowania!

Akcja „Lasy na nowe 100-lecie” to nie tylko sadzenie drzew, ale również rozmowy i spotkania, które mają przybliżyć Polakom to jak ważne dla gospodarki i bezpieczeństwa kraju są lasy i czym jest zrównoważona gospodarka leśna.

- W ostatnich latach, ze względu na brak komunikacji ze społeczeństwem, wokół działań leśników narosło mnóstwo mitów. Chcemy to powiedzieć głośno i wyraźnie: gospodarka leśna jest zrównoważona i w każdym nadleśnictwie odbywa się według dziesięcioletniego Planu Urządzenia Lasu, a odnawianie lasów jest naszym priorytetem. Dbamy o to, by każda powierzchnia, z której pozyskujemy drewno, była odnowiona. Dzięki akcji „Lasy na nowe 100-lecie” chcemy jeszcze mocniej podkreślić znaczenie lasów dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa. Zapraszamy wszystkich do wspólnego sadzenia drzew – to inwestycja w przyszłość Polski – mówi Witold Koss, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych.

W ramach akcji „Las na nowe stulecie” odbędą się:

Sadzenia drzew w całej Polsce z rożnymi grupami społecznymi (niebieski kolor pinezki na mapie) (poniższa mapa będzie na bieżąco aktualizowana)

Otwarte sadzenia lasów w nadleśnictwach (ciemnogranatowy kolor pinezki na mapie) – każdy będzie mógł posadzić własne drzewo i w symboliczny sposób przyczynić się do ochrony przyrody.
Spotkania z leśnikami, podczas których będzie można dowiedzieć się więcej o zarządzaniu lasami i o pracy leśników.

Ze względu na warunki atmosferyczne i różnice dotyczące okresu wegetacyjnego, społeczne sadzenia lasów w nadleśnictwach w północno-wschodniej Polsce odbędą się w kwietniu.

Wszystkie szczegóły dotyczące akcji można znaleźć na stronach internetowych bądź mediach społecznościowych nadleśnictw w swojej okolicy.