Wydawca treści
Parki krajobrazowe
Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody „park krajobrazowy jest obszarem chronionym ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe, a celem jego utworzenia jest zachowanie i popularyzacja tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju. Grunty w granicach parku pozostawia się w gospodarczym wykorzystaniu”.
Cały obszar Nadleśnictwa Cisna leży w granicach Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego.
Park powstał na mocy rozporządzenia Nr 17 Wojewody Krośnieńskiego z dnia 27 marca 1992 r. (Dz. Urz. Województwa Krośnieńskiego Nr 7 z 1992 r.) z późniejszą zmianą, wprowadzoną rozporządzeniem Nr 24 Wojewody Krośnieńskie-go z dnia 24 maja 1996 r. (Dz. Urz. Województwa Krośnieńskiego Nr 21 z 1996 r.).
Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy zajmuje powierzchnię 51146 ha. Położony jest w województwie podkarpackim w powiatach leskim i sanockim, na terenie gmin: Baligród, Cisna, Solina, Komańcza. Teren Nadleśnictwa Cisna w całości leży w zasięgu granic parku.
Celem utworzenia Parku była ochrona szczególnych walorów krajobrazowych i przyrodniczych zachodnich pasm polskiej części Bieszczadów oraz rozwój społeczno-gospodarczy regionu, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki i rekreacji. Zachodnia część obszaru parku pełni dodatkowo rolę otuliny Bieszczadzkiego Parku Narodowego.
Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy ma zdecydowanie leśny charakter (grunty zalesione stanowią około 83% powierzchni parku) i pod tym względem jest jednym z większych w Polsce. Ekosystemy leśne odznaczają się wysokim stopniem naturalności, wyrażającym się dużym udziałem drzewostanów o składzie gatunkowym zgodnym z siedliskiem. W składach gatunkowych drzewostanów przeważają buk i jodła.
Dominującym zespołem roślinnym jest żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum, występująca tu w formie reglowej.
Flora naczyniowa Parku liczy około 940 gatunków, w tym 170 gatunków górskich, a wśród nich 33 alpejskie i 43 subalpejskie. Na wysokie walory przyrodnicze Parku wpływa obecność wielu gatunków roślin chronionych (40 gatunków). Występuje tu m.in. bardzo rzadko spotykany goździk kosmaty Dianthus armeria (na Łopienniku), kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine (w dolinie Solinki) , goryczuszka (goryczka) orzęsiona Gentianella ciliata (w Żubraczem).
Świat fauny reprezentują gatunki środkowoeuropejskie o szerokiej amplitudzie ekologicznej. Obszar Parku jest jedynym w Polsce i jednym z nielicznych w Europie obszarów współwystępowania trzech gatunków dużych drapieżników (niedźwiedź Ursus arctos, wilk Canis lupus, ryś Felis lynx) oraz pięciu gatunków kopytnych (Żubr Bison bonasus, łoś Alces alces, jeleń Cervus elaphus, sarna Capreolus capreolus, dzik Sus scrofa).
Na terenie parku gniazdują rzadkie ptaki drapieżne: orlik krzykliwy Aquila pomarina, orzeł przedni Aquila chrysaetos i gadożer Circaetus gallicus. Spotkamy tu także gatunki wysokogórskie (płochacz halny Prunella collaris, siwerniak Anthus spinoletta) oraz ciepłolubne (muchołówka białoszyja Ficedula albicollis i nagórnik Monticola saxatilis). Obszar parku należy do najcenniejszych terenów naszego kraju pod względem różnorodności występujących tu gatunków ptaków (31 najcenniejszych z nich znajduje się w polskiej czerwonej księdze zwierząt).
Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy obejmuje obszary wyjątkowo cenne pod względem przyrodniczym i krajobrazowym. Walory tego terenu wynikają z unikalnej budowy geologicznej, interesującej rzeźby terenu, występowania rzadkich zbiorowisk roślinnych, zróżnicowanej gatunkowo fauny oraz nielicznych za-chowanych reliktów kultury religijnej, wśród których należy wymienić zabytkowe cerkwie, stare chyże łemkowskie nad okolic Cisnej i Osławy, cerkiew w Łopience (obecnie restaurowana), a także pozostałości przycerkiewnych cmentarzy, przydrożnych kapliczek i krzyży.
Cele strategiczne Parku to:
• ochrona unikalnych, charakterystycznych cech naturalnych środowiska przyrodniczego,
• zabezpieczenie równowagi ekologicznej w funkcjonowaniu przyrody,
• utrzymanie zdolności ekosystemów do odtwarzania zasobów przyrody poprzez stosowanie wzmożonej ochrony,
• określenie przyrodniczych uwarunkowań rozwoju gospodarczego terenu parku,
• ochrona i eksponowanie krajobrazu kulturowo-historycznego,
• kształtowanie harmonijnego krajobrazu współczesnego,
• stworzenie warunków dla rozwoju turystyki i lecznictwa uzdrowiskowego.
Najnowsze aktualności
Plany Urządzenia Lasu zgodne z prawem
Plany Urządzenia Lasu zgodne z prawem
W związku z publikacją w miesięczniku Dzikie Życie (oraz jej przedrukiem w Onet.pl) na temat rzekomej bezprawności działań Nadleśnictw Lutowiska i Stuposiany wyjaśniamy, że przygotowane Plany Urządzania Lasu na lata 2025–2034 zostały opracowane zgodnie z obowiązującymi procedurami. Uwzględniają one ocenę gospodarki leśnej w okresie minionym, inwentaryzację stanu lasów oraz nowatorskie rozwiązania w postaci strefowego podejścia do działań w drzewostanach.
Wprowadzono trzy strefy gospodarowania. Pierwsza z nich całkowicie wyłącza możliwość realizacji funkcji produkcyjnych, ponieważ nie przewidziano w niej żadnych wskazań gospodarczych[1]. Druga strefa ogranicza realizację funkcji produkcyjnych i dopuszcza jedynie zabiegi o mniejszej intensywności, takie jak rębnia przerębowa w drzewostanach jodłowych czy trzebieże o obniżonej intensywności w młodszych lasach[2]. Trzecia strefa nie wprowadza ograniczeń dla funkcji gospodarczych.
Podkreślamy, że opisany podział nie dotyczy ustawowych form ochrony przyrody, takich jak istniejące rezerwaty, parki krajobrazowe, obszary Natura 2000, obszary chronionego krajobrazu, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne czy strefy ochrony gatunkowej. Formy te nakładają się na siebie i obejmują łącznie 100% powierzchni Nadleśnictw Lutowiska i Stuposiany, a ich uwarunkowania zostały w pełni uwzględnione w procesie tworzenia PUL.
Rozpoczęcie prac nad nowymi planami w 2024 roku wynika z zasady ciągłości gospodarowania, co potwierdza pismo Ministerstwa Klimatu i Środowiska z 25 października 2024 r. (DLŁ-WOPL.050.22.2024.Pl). Wskazano w nim, że zatwierdzenie PUL wywołuje skutek ex tunc, czyli potwierdza prawidłowość prowadzenia gospodarki leśnej od momentu wygaśnięcia poprzedniego planu aż do zatwierdzenia nowego.
– Nadleśniczy nie powinien zaprzestać prowadzenia gospodarki leśnej przed zatwierdzeniem nowego planu – byłoby to sprzeczne z zasadą ciągłości – lecz powinien odpowiednio ją ograniczyć w zakresie zakwestionowanym przez RDOŚ lub budzącym uzasadnione zastrzeżenia – podkreślił w dokumencie minister Mikołaj Dorożała. Takie zasady są w praktyce stosowane w nadleśnictwach.
Należy także zauważyć, że PUL-e opracowywane są przez Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, a więc jednostki podległe bezpośrednio Ministrowi Klimatu i Środowiska, wyspecjalizowane i z dużym doświadczeniem w tego typu pracach. Co ważne nie było też negatywnych uwag do planów ze strony RDOŚ w Rzeszowie.
Nadmienić tez trzeba, że w zmieniających okolicznościach klimatycznych i prawach wskazówki planów mogą podlegać modyfikacjom.
Nieprawdziwe są również twierdzenia, jakoby wnioski organizacji społecznych do PUL zostały odrzucone. Zostały one w dużym stopniu uwzględnione, odrzucono jedynie wszystkie postulaty dotyczące zwiększenia rozmiaru pozyskania drewna.
Trzeba zwrócić uwagę, że strona społeczna to nie tylko organizacje ekologiczne, lecz również przedstawiciele samorządów, przemysłu drzewnego, branży turystycznej i innych środowisk lokalnych. Żadna ze stron nie powinna mieć monopolu na kształtowanie PUL, które muszą uwzględniać oczekiwania wielu interesariuszy. Z przykrością stwierdzamy, że autorzy artykułu nie dochowali dziennikarskiej rzetelności. Brak kontradyktoryjności i pominięcie istotnych faktów sprawiły, że opinia publiczna otrzymała wykrzywiony obraz sytuacji.
Edward Marszałek
Rzecznik prasowy RDLP w Krośnie
[1] W Nadleśnictwie Lutowiska obejmuje ona 1 566 ha, czyli 8,25% powierzchni drzewostanów (18 981,04 ha), a w Nadleśnictwie Stuposiany 669 ha, co stanowi 7,48% powierzchni drzewostanów (8 932,9 ha).
[2] W Nadleśnictwie Lutowiska obejmuje ona 502 ha rębni przerębowej i 71 ha trzebieży – łącznie 573 ha, czyli 3% powierzchni lasów. W Nadleśnictwie Stuposiany przewidziano 1 588 ha rębni przerębowej i 21 ha trzebieży – razem 1 609 ha, czyli 18% powierzchni lasów.
